Transport ponadgabarytowy to specjalistyczna dziedzina logistyki obejmująca przewóz ładunków, które przekraczają standardowe normy wymiarów i masy dopuszczalne w transporcie drogowym, kolejowym, morskim lub lotniczym. Do tego rodzaju transportu zalicza się przewóz przedmiotów o dużych rozmiarach, takich jak maszyny budowlane, elementy konstrukcyjne wiatraków, duże zbiorniki przemysłowe, a także ciężkie ładunki, których masa przekracza dopuszczalne normy dla zwykłych pojazdów poruszających się po drogach publicznych.

Ładunki ponadgabarytowe to te, które przekraczają:

• 2,55 m szerokości
• 4,0 m wysokości
• 16,5 m długości
• 40 ton dopuszczalnej masy całkowitej

Przewożony ładunek musi być niepodzielny, co oznacza, że nie może być podzielony na mniejsze części bez ponoszenia znacznych kosztów lub ryzyka uszkodzenia.

Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, taki transport jest możliwy po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń oraz spełnieniu specyficznych warunków przejazdu.

Aby móc realizować transport ponadgabarytowy, należy

• Uzyskać odpowiednie zezwolenie – Zezwolenie jest wymagane na każdy przejazd pojazdem nienormatywnym.
• Przestrzegać warunków określonych w zezwoleniu – Dotyczy to m.in. trasy, godziny przejazdu oraz sposobu przewozu.
• Pilotować transport – Transport nienormatywny często wymaga eskorty przez pojazdy pilotujące, zgodnie z wymogami rozporządzenia.
• Zachować szczególną ostrożność – Kierowcy muszą szczególnie dbać o bezpieczeństwo na drodze.

Warto przeczytać również: Ogrzewanie hali – rozwiązania i koszty

Przepisy regulujące transport ponadgabarytowy

Polskie przepisy regulujące transport ponadgabarytowy

W Polsce transport ponadgabarytowy jest regulowany przez szereg przepisów, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i minimalizację wpływu na infrastrukturę drogową. Kluczowe przepisy obejmują:

• Prawo o ruchu drogowym (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.) – Określa ogólne zasady ruchu drogowego, w tym wymagania dotyczące przewozu ładunków ponadnormatywnych. Zgodnie z ustawą, przewóz ładunków o nadmiernych wymiarach i masie wymaga uzyskania specjalnego zezwolenia.
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. – Dotyczy szczegółowych warunków i trybu uzyskiwania zezwoleń na przewóz ładunków ponadnormatywnych. Zezwolenia te są wydawane przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego, zarządców dróg lub wojewodów, w zależności od kategorii przewozu.
• Kodeks wykroczeń (Ustawa z dnia 20 maja 1971 r.) – Zawiera przepisy dotyczące kar za naruszenie zasad przewozu ładunków ponadnormatywnych, w tym kary za brak odpowiednich zezwoleń czy nieprzestrzeganie warunków przewozu.

Unijne przepisy regulujące transport ponadgabarytowy

Unia Europejska również posiada regulacje dotyczące transportu ponadgabarytowego, które mają na celu ujednolicenie procedur i zwiększenie bezpieczeństwa na terenie całej Wspólnoty. Kluczowe przepisy obejmują:

• Dyrektywa 96/53/WE – Dotyczy maksymalnych wymiarów i mas pojazdów w ruchu międzynarodowym w Unii Europejskiej. Dyrektywa określa maksymalne dopuszczalne wymiary i masy pojazdów ciężarowych, które mogą poruszać się po drogach publicznych bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń.
• Dyrektywa 92/106/EWG – Obejmuje kombinowany transport towarów, w tym transport ponadgabarytowy, i ma na celu promowanie bardziej ekologicznych form transportu, takich jak transport kolejowy czy wodny śródlądowy.
• Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 – Dotyczy czasu pracy kierowców i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa drogowego poprzez regulację czasu jazdy, przerw i odpoczynków kierowców przewożących ładunki ponadnormatywne.

Gdzie uzyskać zezwolenie na transport ponadgabarytowy?

Ustawa Prawo o ruchu drogowym wyróżnia pięć kategorii zezwoleń na transport ponadgabarytowy. Każda z tych kategorii ma specyficzne wymagania dotyczące wymiarów i masy pojazdów oraz procedury uzyskiwania zezwoleń.

Kategoria I

Dla kogo:
Pojazdy wolnobieżne, ciągniki rolnicze i specjalne przyczepy.
Warunki:
Długość, wysokość, naciski osi oraz rzeczywista masa całkowita nie mogą przekraczać wartości dopuszczalnych dla danej drogi.
Szerokość pojazdu nie może przekraczać 3,5 m.
Gdzie uzyskać zezwolenie:
Zezwolenie wydaje zarządca drogi, po której ma się poruszać dany pojazd.
Zezwolenie jest ważne przez 12 miesięcy.

Kategoria II

Dla kogo:
Pojazdy o szerokości do 3,2 m, wysokości do 4,3 m, długości do 15 m (dla pojedynczego pojazdu) oraz 23 m (dla zespołu pojazdów).
Warunki:
Naciski osi i rzeczywista masa całkowita nie mogą być większe od dopuszczalnych.
Gdzie uzyskać zezwolenie:
Zezwolenie wydaje starosta miejsca, w którym rozpoczyna się transport.
W przypadku wjazdu do Polski – naczelnik urzędu celno-skarbowego.

Kategoria III

Dla kogo:
Pojazdy o szerokości do 3,4 m, wysokości do 4,3 m, długości do 30 m (dla zespołu pojazdów o skrętnych kołach).
Warunki:
Naciski osi i rzeczywista masa całkowita nie mogą być większe od dopuszczalnych.
Gdzie uzyskać zezwolenie:
Zezwolenie wydaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.
W przypadku wjazdu na teren Polski – naczelnik urzędu celno-skarbowego.

Kategoria IV

Dla kogo:
Pojazdy o szerokości do 4,0 m (dla dróg ekspresowych i autostrad), rzeczywistej masie całkowitej do 60 ton.
Warunki:
Naciski osi nie mogą być większe od dopuszczalnych.
Szerokość ładunku nie może przekraczać 3,4 m dla drogi jednojezdniowej.
Gdzie uzyskać zezwolenie:
Zezwolenie wydaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.

Kategoria V

Dla kogo:
Pojazdy przekraczające wartości dopuszczalne w kategoriach I-IV.
Warunki:
Dotyczy pojazdów o naciskach osi przekraczających wartości dopuszczalne oraz wymiarów i masie całkowitej większych niż w kategoriach I-IV.
Gdzie uzyskać zezwolenie:
Zezwolenie wydaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.
Zezwolenie może być wydane na jednokrotny lub wielokrotny przejazd po drogach publicznych, na trasie określonej w zezwoleniu.

Ważność i procedura

Zezwolenia kategorii II–IV mogą być wydane na okres od miesiąca do 24 miesięcy, na wniosek zainteresowanego podmiotu. Wniosek powinien zawierać dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia. Przy wykonywaniu transportu ponadgabarytowego należy mieć przy sobie ważne zezwolenie i okazywać je uprawnionym do kontroli osobom.

Transport ponadgabarytowy – zakończenie

Transport ponadgabarytowy odgrywa kluczową rolę w nowoczesnym budownictwie przemysłowym, szczególnie w kontekście przewozu elementów prefabrykowanych do budowy hal przemysłowych. Elementy takie jak strunobetonowe dźwigary dachowe, które mogą osiągać długość sięgającą 40 metrów, czy elementy kratownicowe o dużych wymiarach, często przekraczają standardowe wymiary i masy dopuszczalne dla tradycyjnych środków transportu. Organizacja transportu nienormatywnego jest więc czasem niezbędna dla zapewnienia terminowości i bezpieczeństwa realizacji inwestycji budowlanych.

Firma Adamietz, jako generalny wykonawca specjalizujący się w budowie obiektów przemysłowych i wielkopowierzchniowych, zaprasza do współpracy wszystkie podmioty zainteresowane realizacją projektów wymagających zaawansowanej logistyki transportu ponadgabarytowego. Projekty takie jak budowanie hal magazynowych/produkcyjnych czy projektowanie obiektów użyteczności publicznej to dla nas codzienność. Dzięki naszemu doświadczeniu i wiedzy w zakresie budowy oraz zarządzania transportem nienormatywnym, zapewniamy kompleksową obsługę każdego etapu projektu, od dostarczenia materiałów po finalizację budowy.

Skontaktuj się z nami, aby omówić szczegóły współpracy i przekonać się, jak nasze profesjonalne podejście może przyczynić się do sukcesu Twojej inwestycji budowlanej.